SARAYBOSNA YEME İÇME DOSYASI

Haydi itiraf edelim: Türküz, doğruyuz, oburuz!..

Bir seyahate çıkmadan önce “nereleri görmeli” değil, “neleri yemeli” araştırmaları daha ağır basıyor.

Bu kapsamda Saraybosna için ben de kendime göre ufak çaplı bir araştırma yaptım ve ne yemeli, nerede yemeli sorularına karşılık şöyle bir liste hazırladım;

Önce Biraz Sözlük Bilgisi

İzvolte: Bir lokantaya girdiğinizde, bir tezgaha yaklaştığınızda, bir kafeye oturduğunuzda ilk duycağınız kelimelerden biri “izvolte” olacak. Buyrun manasındaki bu sözü hiç paniklemeden, İngilizce’ye hiç bulaşmadan  Türkçe sipariş vererek yanıtlayabilirsiiniz. Evet, genel olarak Türkçe Saraybosna’da geçerli bir lisan..

Kafa: Türk kahvesine benzeyen Boşnak Kahvesi’ni aslında

bizden biraz farklı içiyor Bosnalılar. Biz köpüklü severiz; onlar köpük sevmiyor. Cezve ile yapılan sunumda raconlara uygun bir Bosna kahvesi içmek isterseniz kaşık ile kahveyi üstten üstten karıştırmak gerekiyor; kaşığı hiç dibe daldırmadan. Sonra üstten bir kaşık köpüğü fincanın dibine bırakıp üzerine kahveyi dökmek gerekiyor. Türk kahvesine göre biraz daha seyreltilmiş ama iyi yapıldığında kesinlikle lezzetli bir kahve bu.. Yanında kıtlama şekeri, lokumu, suyu ya da şerbeti ile son derece keyifli. Bir başka geleneksel dikkate değer detay da fincanın dibinde bulunan yıldız. Kahve bitiyor, fincanı ay şeklinde saran baş ve işaret parmaklarınız ve ortada yıldız ile kahveye ince bir anlam yükleniyor.

Bureg: Bu da bildiğimiz börek ama belki de bazılarımızın bilmediği Boşnakların börek konusunda ne kadar yetenekli olduğu.  Kıymalı, patatesli, ıspanaklı, peynirli, kabaklı börekler, üzerinde arzuya göre yoğurt bazlı sos ile de servis ediliyor.

Cevapi: Balkanların eti meşhur, dolayısı ile köftesi de.. Yeral adı “cevapi” olan ince uzun hazırlanan köfteler nefis bir pide ve kıyılmış soğan ile servis ediliyor. Yine raconlara uygun bir köfte ziyafeti çekmek isterseniz arasına “kajmak” da koydurun. Dev boyutlardaki yassı köftelere de pleskavica deniyor.

Ayran: Başka gidenlerden duymuşsunuzdur belki;  o ayran değil, yoğurt diye.. Doğrudur. Yoğurdu iyice çırpmışlar, yeterince sıvılaşınca bardağa doldurmuşlar. Ancak gerçek sütten yapılmış gerçek yoğurt, börek ve köfte ile pek güzel yakışıyor, ferahlatıyor, iştah açıyor!..

Bataci Piletina/Teletina: Bu yazıyı bir menüde, bir lokantanın vitrininde görünce anlayın ki orada tavuk baget/patates ya da incik/patates ile yapılmış güzel bir fırın yemeği var..

Baklava / Tatlı: Yine birçok sütlü tatlı ve Baklava göreceksiniz. ben baklava yemeyi kendi şahsıma Antep ile sınırlandırdığım için sadece bir kafede bayram nedeniyle ikram edilenin ucundan tadına baktım. Çok katlı, çok cevizli biraz da şekerliydi; baklava burada yenmeli mi, bilemedim. Ama bence sütlü tatlılar çok başarılı.

Ardıç Suyu ve Boza: Ben de gidince öğrendim ki Ardıç’tan yapılan limonta benzeri bir içecek varmış; bir çok derde devaymış; bilenler pet şişelerle dönerken eve taşırmış.. Biz de birer bardak denedik bu durumda. Tadı, şekeri az, zencefilli gibi hafif buruk ama ferah bir içecek; denediğime pişman değilim!. Bir de sadece uzaktan baktığım boza var menülerde. Bildiğimden koyu renkli ama daha sulu görünen boza yerel tatlar sunan dükkanların ve kahvehanelerin menüsünde..

Bey Çorbası: Tavuklu, bamyalı, terbiyeli bir çorba olan Bey/Begova çorbası yaz nedeni ile benim tadım listemde yoktu ancak soğuk havalarda ziyaret edecek olanların listesinde mutlaka olmalı.

Mezedluk: Evet, Bosna’nın da mezeleri var. Kırmızı biber ve patlıcan ile yapılan “ajvar”, tuzlu kaymak, isli peynir ve bizde de Boşnak eti/pastırması diye satılan pek meşhur isli kurutulmuş et, yemek öncesinde ya da kahvaltı seansında mutlaka tadılacaklar listesinde olmalı.

Mezeler konusundayken yerel alkollü içeceklerden de bahsedelim. Alkol oranı yüksek meyve rakıları ‘Rakija’ için çok içeni yamultur diyorlar;  ona göre.. Erikli, armutlu, üzümlü,…freeshop raflarında görebildiklerim. Şehrin milli birası Sarajevsko her köşede -hatta hediyelik şişeleri bile var. Bu bölge şarap üretimi açısından da şanslı. Mostar çevresinde üretilen şaraplar dünya şarapları ile yarışır konumdaymış. Üzüm cinsi olarak  kırmızıda Blatina ve Vranac, beyazda Grasevina; bölge olarak Carska ve Mostar aklınızda bulunsun.

Bunlardan başka dolma, et şiş gibi yiyeceklerin sunulduğu Boşnak Sahanı, Soğan Dolması, ve bizim mantının Boşnak versiyonu Klepe diğer tadılacak ünlü yemekler arasında.

Bir de Saraybosna-Mostar yolu üzerinde nehir kıyısı boyunca sıralanan kuzu çevirmeciler var ki, seyahatinin içine Mostar’ı da eklemeyi düşünenlere önemle hatırlatılır.

Hvala: Son olarak aldığınız servise kendi lisanlarında teşekkür etmek isterseniz -ki benim her ülkede tercihim budur-  “Hvala” demeniz yeterli; gülümseyerek karşılayacaklar sizi..

 

İşte Adresler

Aşağıda gitmeden önce edindiğim adreslerden oradaki anlık keşiflere kadar tüm adresleri bulacaksınız. İyisi, kötüsü, denenmişi, es geçilmişi ile işte Saraybosna Yeme İçme Adreslerim:

Pivnica HS  Tevellütü 150 yıl öncesine dayanan bira evi tam da bira fabrikasının yanında bulunuyor. Şehirdeki en keyifli mekanlardan biri. Sadece bir bira içmek için de uğranabilir, akşam yemeğine de denk getrilebilir. Bu tarihi, ahşap dokulu, geleneksel biraevi benim çok hoşuma gitti; sizin de beğeneceğinizi umuyorum.  / Franjevacka, 15

Cevabdzinica Zeljo Saraybosna’da dört bir yanınız köfteci ama Zeljo benim gönlümün birincisi. Yerlinin tercihi Zeljo, siparişlere yetişmek için aynı sokağa iki mekan birden açmış, çok da iyi yapmış. 5, 10, 15 köftelik porsiyonlardan 10’lu olan gayet aç bir insanı rahatça doyurur; yok ben çıldıracağım diyorsanız 15’liye yürüyün.. İçine mutlaka kaymak koydurup yanında da ayran için.. Yassı köfte ve sucuk da diğer alternatifleriniz. Neyin fiyatı ne kadar hiç hatırlamıyorum; tek bildiğim çok ucuz olduğu..  / Kundurdziluk, 19

Bistro Avlija  Merkezdeki o “başçarşı” dairesinin biraz dışına çıkıp daha çok evlerin, tek tük yeme içme mekanlarının olduğu tepelere doğru yöneliyoruz. Avlija’yı üzerinde pembe kalpler olan mavi bir kapının ardında buluyoruz. Yokuşu tırmanıp yorulmuşuz, susamışız; bu renkli serin avlu cennet gibi geliyor..  Hava aşırı sıcak olunca ana yemekler değil, birer Sarajevsko yanına atıştırmalıklar ile donatıyoruz masamızı. Avlija tabağındaki kuru etten sonra Saraybosna’da yediğim başka hiç bir kuru eti beğenmedim. Bizdeki pişiye denk gelen lokum, yöre peynirleri ve mantı ‘klepe’ kesinlikle şahane..  / Sumbula Avde,2

Zlatna Ribica Onu anlatmak için sizi şöyle Zlatna Ribica‘ya alabilir miyim ?/ Kaptol, 5

Dveri   Çok Gezenler Kulübü’nden Kerimcan’dan okumuştum Dveri’yi; mutlaka bir akşamı ayırmaktı niyetim. Önceden  uğrayıp akşam 21:00’e kendimizi garantiledik. Burası yöre yemeklerini sunan -aslında- birazcık turistik bir yer. Ama ortam ve yemekler öyle güzel ki, etraftaki masalarda hep İngilizce konuşulmasına bu seferlik takılmıyoruz. Ev yapımı ekmek mutlaka denenecekler arasında. Başlangıç olarak o şahane çörek gibi ekmeğin yanına şarküteri tabağı yerine yerel lezzet tuzlu kaymak, ajvar söylüyoruz. Ana yemeklerden biri gulaş diğeri arasına kuru et konularak yapılan özel. Dveri steak.  Mutlaka diye tavsiye edilen ev şarabı da masamızda yerini aldıktan sonra tek şikayetimiz porsiyonların aşırı büyüklüğü.  / Prote Bakovica 12

Slatko coše Ferhadija’dan her geçişte tam köşeye hakim konumu ve sevimli tabureleri ile dikkatimi çeken bu köşede de bir kahve molası veriyoruz. Burada Bosna usulü kahve yok. Zaten tıpkı Makedonya gibi Saraybosna’da da şehir insanı bol bol Macchiato içiyor; biz de onlara ayak uydurup bir süre yoldan gelen geçeni izliyoruz./Ulica Saraci, 2

İnat Kuca Gider gitmez ilk dinleyeceğiniz, belki de çoktan okuduğunuz İnat Evi’nin hikayesi olacak..  Hani yıkmak istemişler de sahibi inat etmiş, aynı evi karşı kıyıya yaptırmış inadından.. işte o.. Hikayesi ile popüler ev şimdi yöresel lezzetlerin tadılabileceği bir restoran ama kendisi benim ilgi alanımda değil.. / Mustaj Masin Mejdan

Buregdzinica Sac  Börekçilerin hemen hepsi aynı sokakta toplanmış. Buregdzinica Sac’da aynı sokakta küçük dar bir aralıkta minicik bir dükkan. Börekler o meşhur köz altında pişiyor ancak müşterinin görüş alanında değil. Tezgahta cin gib bir hanım var tüm servis ile ilgilenen. Kendisi birazcık asabi ve servis tercih ettiğiniz böreğe göre birazcık yavaş.. Ancak her şeye rağmen Saraybosna’da yediğim en iyi börek buradaki.. Üstelik şehirde yaşayanların da ilk tercihi. Gözlemlerime dayanarak önerim şu olacak: Tezgahtan göz ucu ile böreğinizi seçip gidip bir masaya oturur ve siparişi almak için masaya gelmesini beklerseniz size asabilik yapmayacak!.. / Mali Bravadziluk, 2

Buregdzinica ASDZ Vitrinindeki üzeri köz kaplı ilginç pişirme sistemi ile hemen ilginizi çekecek olan börekçi Saraybosna için önerilen adreslerden biri. Hem çeşit çeşit börek hem de yöresel fırın yemekleri sunuluyor. Zırh ile çekilmiş kıymadan yapılan börekleri lezzetli ama hamur kesinlikle Sac’daki kadar başarılı değil.. / Bravadziluk

Buregdzinica Bosna Bir üstte bahsi geçen börekçinin tam karşısındaki Bosna Börekçisi yine iyi börekçiler listesinde adı geçenlerden. Birden fazla sefer börek yemeyi düşünenler listesine ekleyebilir ama ilk tercih -dediğim gibi- Buregdzinica Sac!..

Cevapdzinica Hodzic  Burası da yine daha gitmeden adı ezberlenen o meşhur Galatasaylı futbolcu muhabbetinin döndüğü köfteci. Aşırı iyi köftesi olduğunu söyleyene rastlamadım; sahibi ile Galatasaray hakkında yapılacak Türkçe sohbetin tadı köftenin tadına ağır basıyor demek ki..  / Bravadziluk, 34

Pod Lipom Dveri’den vazgeçseydim Pod Lipom’u deneyecektim ancak Dveri kazandı. Yine yöresel yemekler ve lezzeti iddialı çorbalar sözkonusu. Fiyatları şehir ortalamasına göre biraz yüksek deniyor.. / Prote Bakovica,4

To Be or (not) To Be  Minnacık iç salonu ile, benim için sanki kış ziyaretlerinde daha çok keyif alınacak bir adres gibi.. Tabelasından masa örtüsüne her şeyi ile sevimli.. / Cizmedziluk, 5

Barhana Restaurant Otantik havadaki bir diğer yöresel adres olan Barhana, yine Başçarşı’nın içinde. Giderken listeme almış olsam da yemek için tercihlerim arasına giremedi.  /Dulagina Cikma, 8

Morica Han Biribirine çok yakın onlarca handan biri olan Morica özellikle yöresel havada yapılan kahve servisi ile bu hanların en ünlü ve turistik olanı. Doğu ve Güneydoğu’daki hanlarımızın Saraybosna versiyonu gibi. Bir kahve içmek ya da mimarisini incelemek için mutlaka içine girilmeli.. / Sarači 77

Pekara Imaret Yukarıda atlamış olabilirim; “pekara” unlu mamuller ve ekmeğin satıldığı fırın demek. Pekara İmaret de bu kapsamda mutlaka uğrayıp küçücük penceresinden içeri siparişinizi verip şahane çörekler, hamurişleri almanız gereken bir yerel etkinlik adresi. Gün ağarmadan açılıp gece yarısına dek hizmet veriyor.  / Mudzeleti Veliki, 21

Slasticarna Ramis Sütlü tatlıları ve fırınlanmış elma tatlısı ile meşhur Ramis yine mutlaka bir tatlı molasının adresi olmalı. Favorim görüntüsü bir kalıp kaşar peynire benzediği halde tadı efsane olan Crempita Kolac!. Üzerine de bir fincan espresso. / Saraci, 1

Rahatlook Arkasındaki serin ve rahat avlusu ile Başçarşının karmaşasından soyutlanabileceğiniz Rahatlook çok cici bir kafe. Belki şehirde içtiğim en lezzetli Bosna kahvesi değil ama olanakları ile en keyiflilierinden birydi. / Ferhadija, 41

Becka Kafana Eğer kendinizi çok fazla Osmanlı havasına kaptırdığınızdan şüpheleniyorsanız sizi bir anda Viyana havasına ışınlayacak şahane bir adresim var. Becka Kafana dekoru, personeli servisi ve fon müziği ile tam bir Viyana kahvesi. / Vladislava Skarica, 5

Behar Ardıç suyunu içmek için önerilen adres burası..Tonton teyzeye direkt “ardiç” diyoruz, anlıyor Türk olduğumuzu..kapı önündeki bankta içiyoruz serin serin.. / Tam adresi yok ama Börekçilerin sokağına yürürken hemen yan sokak girişinde yeşil tabelasını göreceksiniz.

Noovi Food and Wine Belki bir akşam yemeğine diye listeme eklediğim Noovi, Veliki Park manzaralı keyifli bir mekan. Balkan şaraplarından sağlam bir seçkisi, yanına da iyi pizzası var. / Tina Ujevica, 14

Kibe Restoran Şehri bir hayli uzaktan ve tepeden izleyerek yemek yemeği isteyenlerin adresi Kibe.  Manzarası, Bosna Mutfağından yemekleri ve konaklama hizmeti bölümü var. /Vrbanjusa, 164

Park Princeva Bu şehrin olmazsa olmazlarından biri yukarıdan şehir manzarasına bakmak. İşte onun için en bilindik adreslerden biri Park Princeva. İster gün içinde bir kahve içmeye, ister müzikli bir akşam yemeğine gelin; burayı mutlaka listenize ekleyin. / Iza Hrida 7

Taze Not: Park Princeva’dan paylaştığım fotoğrafıma bir süre Saraybosna’da  yaşayan bir takipçimden yorum geldi; Kod Biban’ın manzarası daha geniş ve daha güzeldir diye. Merak edip baktım, doğru söylediğini teyit ettim. Notlara eklensin hemen!.. / Hošin Brijeg 95

Caffe Bugatti  Tam italyan barı havasındaki Bugatti, gün içinde sakin bir mola, okumak, yazmak, dış dünyadan soyutlanmak için şahane bir adres iken akşamları da bir içki için uğranabilecek samimi bir semt barına dönüşüyor. / Čekaluša 3

Alfonso Ferhadiya’nın sonlarına doğru konumlanan ve  büyük katedrale komşu olan hareketli kafe, oturduğu yerden şehri ve insanları izlemek isteyenler için ideal. / Fre Grge Martica, 4

Şehrin benzer tattaki diğer modern kafeleri Cordoba, Vatra ve Metropolis..

Çay saati için iki önerim  Caydzinica Dzirlo Franz & Sophie için ayrıntılı bilgilerin tam şurada. 

Tito Yine şehirde karşılaştığımız en ilginç ve iz bırakan yerlerden biri de Tito. Tabi ben Tito yazıyorum ama tabelası orijinal tipografisinde. Bahçe içinde bir kafe/bar olan Tito’ya tüm acayipliğini kazandıran -bence- bahçesine yayılan, savaş oyuncakları ve onların çevresinde oynayan çocuklar. Tank, jeep, top, tüfek bahçeye yayılmış; ortasına da bir çocuk parkı konumlanmış.. Gündüz bu ilginç görüntü eşliğinde dinlenebilir ya da akşam müzik başlayınca eğlenceye dahil olabilirsiniz.  Zmaja od Bosne, 5

 

Merkezde akşam eğlencesi

Akşam müziğin sesi ile kalabalığın gürültüsü belli sokaklarda yoğunlaşıyor. Muvekita ve Zelenith Beretki birşeyler içip geceye başlamak için ziyaret edilecek sokaklar. Özellikle belli bir saaten sonra iyice kalabalıklaşan Zelenith Berekti sokağının kendsi bir bara dönüşüyor. O saaten sonra danslar sokakta, hazırlıklo olun.

Bu sokaklardaki en kalabalık mekanlar City Lounge, Cheers Pub, Club Restaurant Jez, Old Bell büyük  ihtimal ile en çok ilginizi çekecek yerler olacak. Bu tarzı kendime yakın bulmamakla birlikte etrafta olup biteni izlemek açısından City Lounge’un keyifli olduğunu söyleyebilirim. / Zelenith

Caffe Ort  Yanyana bar ve kafelerin sıralandığı hareketli sokaktaki kalabalık mekanlardan biri  olan Ort’a gece değil gündüz uğruyor, taburelerine zıplıyoruz. Gelen geçene bak, kahveni yudumla, zaman çabuk geçiyor..

Cafe Bar Opera Yine şehrin sevilen, popüler mekanlarından biri olan Opera’nın içi şık ama kapısı da oldukça keyifli. Bazı akşamlar DJ performanslar var. / Branilaca Sarajeva 25

Caffe Korzo Merkezde sevdiğim şık ve modern mekanlardan bir diğeri Korzo. Milano’da Galleria içindeki mekanları andıran kafede bir akşamüstü içkisi içebilir ya da İtalyan ağırlıklı menüsünden bir yemek seçebilirsiniz.  Ferhadija, 9

Pingvin Olur da gece kulüp-bar çıkışıı acıkırız diye listeme aldığım Pingvin’i hangi saatte önünden geçtiysem hep açık ve önü kalabalık gördüm ama o beni hiç aç yakalayamadı.. Tita Marsala, 33

Club Cinemas Sloga  Sanırım çok eskiden Paris’te gittiğim Folie Pigalle’den sonra gördüğüm en ilginç mekan burası. Orada yıllar önce rastladığım tuhaf pavyonumsu hava burada da var ve burası da aynen orası gibi ilginç konseptli bir gece kulübü. Her gece farklı tarz mzüiğe ayrılmış bir program var. Sabah 5’e kadar açık.  Yüksekte bir sahne, baya baya sinema perdesi ve oturma düzeni var!.. Giriş ücreti -ki her gün alınmıyor-, içki fiyatları şaka derecesinde komik!. Gittiğimiz gece berbat müzikli bir disko gecesine  denk gelmiş olsak da burada bulunmak hoşuma gitti. / Mehmeda Spahe, 20

 

Benim Sokağım Radiceva

Güzel Sanatlar akademisinin hemen karşısında uzanan sokak şehirde en sevdiğim yerlerden. Kitapçısı, Mr. Chat’ten graffitisi, cafesi, şarap barı, kokteyl mekanı ile akşamüstünden itiberen en keyifli vakit geçirilebilecek mekanların bir arada toplandığı bir sokak. Öyle şenlikli bir sokak değil. Sakin. Ama Güzel bir yemek, şehir yerlisi gibi bir akşam geçirmek için benim tercihim.

Spazio Cafe Modern bir kafede sokağa karşı yayılıp espresso bazlı bir kahve içmek, aynı anda da internetten faydalanmak için doğru adreslerden biri. Şehrin aylık etkinlik takvimini öğrenmek için içeriden bir Sarajevo Navigator almayı unutmayın. / Radiceva, 11

Galerija Boris Smoje Küçük bir sanat galerisi; duvarlarında fotoğraflar.. Ordan-burdan toplanmış mobilyalar ve hemen yakındaki akademinin öğrencileri müdavimler. Hepsinin toplamı şehrin hipster mekanlarından B.Smoje’yi oluşturuyor. / Radiceva , 11

Nivea Bar ve Pravda, sokağımın keyifli dekorlu, modern, rahat, samimi, yanyana iki mekanı. Pravda kokteyllerde iddialı.

Dekanter Sokağın şık şarap barı Dekanter akşam yemeği için de uygun, burayı Saraybosna’nın Nişantaşı’sı yapan bir mekan. Gelen kitle, müzik, ambians gayet yerinde, tadında. / Radiceva, 4

 

Oteli Uzak Olanlar..

Diyelim ki oteliniz merkeze uzak olan Ilıdza bölgesinde. Hiç dert etmeyin; bölge merkeze uzak ama eğlenceye yakın. (Aslında o kadar da uzak değil, tramvaya atladınız mı tıngır mıngır etrafa bakınarak merkeze varmak yarım saatinizi alıyor. Geceyarısından sonrası için ise taksi en fazla 10-15 EUR yazıyor.. Ben orada kaldım, ondan biliyorum. )

Bu bölgede birçok turistik büyük otel var. Bu sebeple bölge kendi yeme içme, alışveriş ve eğlence mekanlarını geliştirmiş. Şehir merkezine gitmeye haliniz yoksa bu bölgede birşeyler yaparak geceyi boş geçirmemiş olursunuz.

Brajlovic Bu restoran o civarın iyi restoranlarından biri olarak yerlisinden tavsiye. Tam su kenarındaki restoranın menüsünde tüm yöresel yemeklerin yanısıra meşhur kuzu çevirme de var./ Samira Ćatovića Kobre 6, Ilidža

Cafe Yu Ilıdza bölgesinin de kendine göre bir barlar sokağı var. Akşam olduğunda oraya doğru yürüyen süslü genç kızları ya da yankılanan müziğin sesini takip etmeniz yeterli. Cafe Yu o sokaktaki en popüler mekanlardan biri.  / Mala Aledja, 28

Hotel Bosna  Dediler ki, bu otelin akşam yemekleri pek bir eğlenceli oluyormuş. Bosnalı hanımlar düğüne gider gibi giyinip müzikle fena coşuyormuş. Denemedik tabi, önerenlerin yalancısıyım..