MOSKOVA NOTLARI: ULAŞIM CİDDİ İŞ!

Bu yazı Nisan 2019 itibarı ile güncellenmiştir.*

Gitmeden önce hakkında epeyce şey okuyup biraz da korkutulduğum Moskova’ya “Seni Yenecem Moskova” diyerek gidip hiç anlattıkları gibi bir şehirle tanışmayıp aksine bayılmış ve “Seni Seviyorum Moskova” diyerek geri dönmüş biri olarak kendi tecrübe ettiğim, bildiğim Moskova’yı sizlere anlatmak niyetindeyim.

Mevzuya en çok korkulan, korkutulan ulaşımdan başlamak istedim. Çünkü ulaşım Moskova’da ciddi iş!..

Şehir Merkezine Ulaşım

THY ile gidiyorsanız varacağınız hava limanı şehrin üç havalimanından biri olan Vnukovo olacak. Bu havalimanından şehir merkezine Aeroexpress treni ile 40 dakikada ulaşabilir, kapağı Kievskaya istasyonuna atabilirsiniz. Bu istasyondan da metro ile gideceğiniz semte geçebilirsiniz ancak başka seyahatlerde pek önermediğim birşeyi gündeme getiriyorum: Taksi jokeri!.  Daha şehre geleli birkaç dakika olmuş ve yönlendirmelere, metro sistemine, Kiril alfabesine yabancısınız; ilk andan bunalıma sürüklenmemek için konaklayacağınız adrese taksi ile ulaşmak doğru seçenek olabilir. Hatta Uber kullanmaya alışkınsanız alın size mümkün olan en güvenilir yöntem. Moskova’da taksiler genellikle korsan ya da Uber sistemi ile çalışıyor ve bir caddede elinizi kaldırıp beklediğinizde herhangi bir araç taksi olarak önünüzde durabiliyor. Bu durumda da pazarlığa açık, ufaktan turist kazıklamaya elverişli bir durum ortauya çıkıyor ama daha gitmeden web üzerinden sizi alanda karşılayacak bir araç ayarlarsanız hangi plakalı araç siz karşılayacak, yolculuk ne kadar sürecek, ne ödeyeceksiniz bilerek binersiniz o araca.. Metro özellikle kalabalık saatlerde elinizde valiz ile pek uygun bir seçenek gibi görünmüyor. Valiz ile durağa inip trene ulaşana kadar çok zorlanabileceğinizi düşünüyorum.

Ancak varışı atlatıp şehir turuna hazır olduğunuzda kesinlikle metro kullanmalısınız!

Moskova Metrosu Kullanma Kılavuzu

Hep Moskova metrosunun büyüklüğünden ve karmaşıklığından söz edilir. Aslında kavrayınca sistemi kullanmak oldukça kolay. Benim metro sistemini anlama ve acemilik dönemim sadece yarım gün sürdü; sonrasında metronun resmen kurdu oldum!..  Eğer daha önce metro kullanmaya çok alışkın değilseniz biraz zorlanabilirsiniz ama başka bir şehirde daha önce metro kullanan birinin başaramayacağı bir durum yok!.En basit haliyle anlatmaya çalışacağım;

• Öncelikle Kiril Alfabesi’ne aşina olmak işinizi kolaylaştıracaktır, gitmeden mutlaka göz atın. Çünkü karşılaşacağınız tüm yönlendirmeler bu alfabe üzerinden olacak. Bu sadece metroda değil; şehir içinde her yerde işinizi kolaylaştıracaktır. Ben not defterimin arkasına bu alfabeyi yazdım; bir de webden ekran görüntüsü alarak telefonuma kaydettim.
• İlk ziyaretimde tüm yazılar Kiril Alfabesiydi. Ancak geçtiğimiz yıllarda Moskova’da yapılan dünya kupası, şehri daha turiste açık ve daha kolay anlaşılır hale getirmiş; metrolar başta olmak üzere gezmeyi çok kolaylaştıran düşenlemeler yapmışlar. Metrolara Latin harfleri ile yönlendirmeler koymak da bunlardan biri.. Hala bazı noktalarda eski tabelalara rastlayabilirsiniz ama genellikle iki versiyonu da bulacaksınız. Paniklemeden biraz dikkatli bakın yeter..
• Her durakta Kacca yazan bankoların arkasında bilet alabileceğiniz görevliler var. Dünya kupası ile birlikte buralara da İngilizce bilen (kısmen anlaşabileceğiniz demek daha doğru olur) personel koymuşlar. Çok zor şeyler sormadan “day ticket, one way ticket” gibi basit şekilde anlaşabilirsiniz. 2019 itibarı ile tekli bilet 55 Ruble, 2’li 110;  20’li 720 ve de 40’lı 1440 Ruble. 1 günlük 230; 3 günlük 438 Ruble. (Haftalık versiyon da vardı ama sanırım onu kaldırmışlar. En kötü şartlarda en güzel lisan işaret dili!. Diyelim ki 20 li kart alacaksınız eller hemen havaya, 2 kez 10 parmağınızı gösteriyorsunuz, elindeki hesap makinesine hemen bedelini yazıyor. Kasanın camında asılı listeden de faydalanıp oradan istediğiniz seçeneğin fotoğrafını çekip gösterebilirsiniz.
• Telefona Metro haritasını indirin. Hem Kiril hem ve Latin Alfabe versiyonlarını içeren harita uygulaması ile binmeden hemen önce planınızı yapıp gideceğiniz durağın Kiril ismine aşina olun.Bu haritaların internet yokken de çalışan “offline” versiyonlarından biri süper olur.
• Metroda farklı farklı yönlere giden ve planda farklı renklerde gösterilen birçok hat var.
• Tüm bu hatları çember şeklinde kesen bir de kahverengi hat.  Hat değiştirmeyi hem bu kahverengi hattı hem de çemberin iç kısmında kalan kesişen hatları kullanarak yapabiliyorsunuz.
• Metro duraklarına kırmızı M harfi gördüğünüz yerlerden inebiliyorsunuz. Ancak şuraya dikkat; genelde alıştığımız üzere bir direkte M harfi ve aşağı inen bir merdiven değil; daha çok bir bina içinden giriliyor metrolara. Yani sokak köşelerine değil, binalara bakın. Plan üzerinde kesiştiği görünen durakların hat rengine göre farklı durak isimleri var. Yani; caddenin karşı tarafından pembe renkli hattan Pushkinskaya durağına inerken, bu tarafından yeşil renkli Tverskaya durağına iniyor olabilirsiniz. Bu hatlar içten birbirine bağlı ve gerekli yönlendirmeler mevcut.
• Trenlerde son yapılan geliştirme ile genellikle İngilizce olarak durak ismi, gittiği yön ve kapılar kapanırken gelecek durak ismi anons ediliyor.  Birçok trende kapı üstlerinden dijital olarak da tren hareketini takip etmek mümkün.
• Trenlerin içinde her vagonda metro planı asılı. Üstelik önce Kiril hemen altında da Latin alfabesi ile durak isimleri belirtilmiş. Bu plana bakarak da gideceğiniz durağı takip edebilirsiniz. Yani diyorum ki öyle sayarak, parmak hesabı falan sizi yarı yolda bırakır; zaten durak araları epey uzun, sayarken unutuverirsiniz!..
• Genelde yön tayini konusunda bineceğiniz hattın son varış noktası esas alınır ancak Moskova metrosu için bindiğiniz duraktan bir sonraki durağın adını da bilirseniz biniş yönünü daha rahat tayin edebilirsiniz. (Eskiden sadece tavandan sarkan Kiril tabelalar vardı ama şimdi peron girişine tatin harfleri ile durak listesi asmışlar; oradan bakıp devam etmek baya kolay. )  Yapmanız gereken; 1)gideceğiniz durağı tespit etmek 2)Bulunduğunuz durağı tespit etmek 3)Aktarma varsa bunu hesaplamak ve 4)doğru yöne bindiğinizden emin olmak  için gelecek durak adını bilmek.
• Doğru perondan binmek ve  aktarma yapabilmek için de renkli yuvarlak içindeki hat numaralarını tabela ve yer işaretlerinden takip edebilirsiniz.
• Tüm bunları başarıp gideceğiniz durağa vardığınızda eğer çıkmanız gereken cadde ismine de aşina iseniz yönlendirmeleri takip ederek caddeye doğru noktadan çıkmayı bile başarabilirsiniz!. Bu nokta önemli. Caddelerin dev boyutta ve havanın böyle sert olduğu bir şehirde doğru noktadan caddeye çıkmak altın değerinde. Onun için de tabelalarda çıkmak istediğiniz cadde ismine göre siyah kare kutucuk içindeki numarayı takip edebilirsiniz. Çok karışık  göründüğünün farkındayım ma tüm bunlar gerçekten sizi korkutmasın; insan birkaç in-bin sonunda bu sistemi gerçekten çözebiliyor.
• Sürekli internetiniz varsa son bir joker daha: “google harita” uygulamasında “yol tarifi” seçeneğini kullanırsanız konumunuzdan gideceğiniz yere kadar hangi hattı kullanıp nerede aktarma yapacağınızı ve hatta kaç numaralı çıkışı kullanacağınızı ayrıntılı biçimde veriyor. Ben bu uygulamadan oldukça faydalandım. (daha verimli kullanmak için seçenekler bölümünden metro’yu tercih etmek gerekiyor) 

Tüm bu ipuçları ile koalyca çözeceğinize eminim..

Herşey bir yana metro sistemi o kadar güzel ki. Bir kere bu insanların müthiş bir toplu taşıma kültürü var. Herkes ne yöne gidecek, nerede durmalı, ne zaman hızlı, ne zaman yavaş yürümeli biliyor!. Sırf bu bile kenarda durup seyredilesi bir tempo. Ama elbette seyretmek için bundan daha güzel bir şey var ki o da metro istasyonlarının kendisi. Her durak başka bir konseptte dekore edilmiş, hepsinin başka başka detayları var. Ancak bunlar içinden bazıları neredeyse müze havasındaki şatafatları ile mutlaka görülesi istasyonlar.

Soğuk ve yağışlı bir Moskova günü için yapılacak en güzel aktivitelerden biri olarak tüm görülesi durakların listesini veriyorum ve ilk 5 mutlaka diye de ısrar ediyorum;

• Ploschad Revolyutsii
• Komsomolskaya
• Mayakovskaya
• Kievskaya
• Novoslobodskaya
• Elektrozavodskaya
• Shosse Entuziastov
• Nahkimovsky Prospekt
• Park Pebody
• Victory Park
• Prospekt Mira

Ben bunların yanısıra Arbatskaya, Novokuznetskaya, Sretensky Bulvar istasyonlarını da seviyorum.. Yolum gereği en çok kullandığım Prospekt Mira’nın yeri bende ayrı..

Moskova’da metro dışında nadiren tramvay kullandığım da oldu. Bunu d ayine google harita yönlendirmeleri ile başardım.. Otobüs ise daima yoğun trafikli bir şehir olan Moskova’da bana zaman kaybı açısından en riskli görünen alternatif.

Ulaşım notları burada biterken pek yakında Moskova’da en sevdiğim şeyleri anlatacağım bir başka yazıda buluşmak üzere..

O zamana kadar instagram/gezicigunluk Moskova paylaşımları ve öne çıkan hikayeleri izlemeyi unutmayın!.

MOSKOVA VE ST.PETERSBURG ÖNERİLERİ İÇİN TIKLAYIN.